De man was net de poort overgestoken toen hij het gehuil van zijn dochter hoorde vanuit de varkensstal achter het huis. Het tafereel voor zijn ogen was zo verwoestend dat zelfs een door de oorlog geharde soldaat roerloos moest blijven. Maar het was de manier waarop hij met de situatie omging die de hele kijk op de dingen in het dorp veranderde. Je kunt honderden kilometers afleggen, woestijnen en bergen doorkruisen, maar soms is de afstand tussen twee mensen niets meer dan een brief die nooit zijn bestemming heeft bereikt.
Tomás Herrera bleef zwijgend bij het busraam zitten, zijn handen in precies dezelfde positie sinds het voertuig de noordelijke terminal had verlaten. Tussen zijn benen lag een stoffige, maar nette, aardekleurige rugzak. Zijn handpalm was licht vochtig, niet van het zweet, maar van het versleten papier dat hij vasthield, met blauwe inkt, die nu alleen nog maar een vage lijn was, bijna als krijt. Het was de brief die ze net voor de derde keer had gelezen sinds ze de kazerne had verlaten, en zoals elke keer liet het einde haar keel droog achter.
Pap, ik heb vandaag niet ontbeten. Mama Miriam zei dat er geen eieren meer in huis waren, maar ik zag de vrouw die ze verkoopt voorbijlopen. Ik vroeg niets, want als ik het vroeg, zouden ze me buiten in de tuin laten staan. Ik vertel het je zodat je bij terugkomst op de achterdeur kunt kloppen, want de voordeur is op slot. Het handschrift was trillerig, naar links gekanteld. Elk woord, geschreven met de onhandigheid van een kinderhand, nog in ontwikkeling maar vol vastberadenheid, schreef Alma alsof ze bang was dat iemand de brief zou scheuren, of erger nog, hem niet eens zou lezen.
Tomás boog zijn hoofd en bladerde naar de volgende pagina. Elke brief vertoonde tekenen van opengemaakt te zijn. Sommige waren lichtjes gescheurd aan de randen, alsof iemand had geaarzeld voordat hij besloot ze niet te versturen. Een ervan had vlekken die leken op regen, maar Tomás wist heel goed dat er geen storm in een gesloten envelop zat. De buschauffeur, een man met grijzend haar en een gerimpeld gezicht, mager maar lenig, verbrak plotseling de stilte. «Je bent een soldaat.
Die oude rugzak zegt veel.» Tomás hief zijn hoofd op, klapte het pakket brieven dicht en legde het op zijn schoot. «Ja, ik ben net terug na vier jaar.» De chauffeur knikte en hield zijn blik op de weg gericht. Een paar minuten lang was het weer stil tussen hen. De bus schokte over de stenige weg die naar het zuiden leidde, geflankeerd door rijen stevige cactussen. Toen ze bijna bij de tweede splitsing kwamen, die uitkwam op de onverharde weg die de ranches doorkruiste, mompelde de chauffeur, bijna onverstaanbaar.
Ik weet niet of je het gehoord hebt, maar ze zeggen dat er een meisje van de familie Herrera opgesloten zat in de varkensstal. Een hele week zonder eten. Wat vreselijk! Tomás huiverde. De naam Herrera was hier niet gebruikelijk. En dat meisje draaide haar gezicht af en probeerde kalm te blijven. Wat zei ze? Welk meisje? De chauffeur keek hem in de achteruitkijkspiegel aan en glimlachte ironisch. Nee, niets. Je weet hoe het gaat in de stad. Er gaan altijd geruchten rond. Misschien was ze gewoon buiten in de tuin aan huis gebonden.
Niets ernstigs. Tomás reageerde niet. Hij keek weer uit het raam, maar deze keer zag hij niets. Zijn gedachten begonnen te tollen als een wervelwind. De bus reed langzaam verder, hobbelend van kuil naar kuil. Maar vanbinnen leken alle geluiden samengeperst. De letters, de woorden die steeds weer terugkwamen als een echo in een vergeten put. Hij had zijn dochter aan Miriam toevertrouwd op de dag van de begrafenis van zijn vrouw. Alma was amper 3 jaar oud.
